Politieke inspraak

Als je in een democratie woont, denk je al gauw dat het wel goed zit met politieke inspraak. Stemmen is echter niet hetzelfde als inspraak hebben. Je stemt bijvoorbeeld op een politieke partij omdat ze tegen kerncentrales zijn en tijdens de regeringsformatie sneuvelt dit standpunt. Maar stemmen is niet de enige manier om inspraak te hebben. Lagere overheden hebben vaak inspraakprocedures in sommige beslissingen, er is een ombudsman/vrouw en we kennen de wet openbaarheid bestuur. Maar er is ook inspraak mogelijk door te lobbyen en grotere organisaties – grote bedrijven, pressiegroepen – hebben hiervoor meer middelen dan de gemiddelde burger. Bedrijven hebben de beschikking over fondsen om te lobbyen als gevolg van ‘rent-seeking’ – het zich toeeigenen van overwinst. Dit duidt op niet perfect werkende markten, oftewel marktfalen. Deze consequentie van falende markten is nu nog onderbelicht in het examenprogramma en zou wat ons betreft ook een plaats mogen krijgen.